اصل فرمان باب یقین وتفسیر

اصل فرمان امام صادق ص در باب یقین :فرمود حضرت امام صادق ص یقین، میرساند بنده را بر حالِ بلند و مقام ِ غریبه ، همچنان خبر داده پیغمبر خدا از بزرگی شان یقین ، وقتی ذکر شد نزد اوکه عیسی ع بر روی آب میرفت ، فرمود اگر زیاد میشد یقین او بر هوا میرفت .پس فهمیده شد با اینکه پیغمبران هم – با جلالتِ شان خود ، بر یکدیگر افضلیّت داشتند با حقیقت یقین ، نه جُز آن ، ونهایتی نیست برزیادتی یقین ، همیشه . ومومنان نیز تفاوت دارند باهم در قوّت یقین وصعف آن، پس هر که قوی باشد یقین او، پس نشانش دور شدنش است از حول وقوّت خود به جُز با خدا، وپایداری است در امر خدا وعبادتش- در ظاهر وباطن، در حالی که مساوی باشد نزد او دو حالتِ نیستی وهستی وبیشی وکمی ومدح وذم وعزّت وذلّت ، زیرا که او می بیند همه آنها را از یک چشمه. وکسی که ضعیف شد یقین او، آویزان شود بر اسباب ورخصّت میدهد نَفسِ خود را برای آن،وتابع گردد بر عادت ها وگفتگوهای بی حقیقت مردم وبر سعی در کار دنیا وفراهم آوردن ونگاه داشتن آن، اقرار کننده با زبان بر اینکه مانعی نیست وعطا کننده ای نیست به جُز خدا. وبنده نمیرسد مگربر روزیِ خود آنچه قسمت شده برایش. وسعی افزون نمی کند در روزی ،وانکار میکند با کار وقلب خود [آن را] ،فرموده حقتعالی (یقولون بافواههم ما لیس فی قلوبهم والله یعلم بما یکتمون)سوره ال عمران آیه 167 معنی  :میگویند با دهانشان آنچه در دلشان نیست وخدا داناست بر آنچه پنهان میدارند. خداوند لطف فرموده بر بندگانش ،آنجا که اِذن داده ایشان را بر کسب وحرکات در زندگانی ، تا تجاوز ننمایند از حدودِ خدا وتَرک ننمایند واجبات او را وسنّت های پیغمبرش را در جمیع حرکات، ودور نروند از راه توکل و نَایستد در میدانِ حرص، اما وقتی که فراموش کردند این را وپیوسته شدند بر ضدّ حدّی ّکه معیّن شده برایشان ، میشوند از هلاک شدگان که نیست با آنها ثمره مگر ادّعاهای دروغ . وهرکسب کننده که توکّل ندارد،پس حاصل نمی کند از کسب خود برای خود مگر حرام وشبهه. ونشانه یقین ، اینکه [ایثار] کند آنچه راکه حاصل شده از کسب خود ، وگرسنه بماند وخرج کند در راه دین ، ونگاه ندارد. ومَاءذون به کسب، کسی است که با نفس  خود کسب کند وبه دل، توکل نماید ، واگر بسیار گردد مالش، میباشد در آن مِثّل شخص امین ، در حالی که میداند بودن وفوت آن مال،برابرند، واگر نگاه دارد برای خداست نگاهداریش واگر صرف کند، صرف میکند در محلّ امر خدای عزّوجلّ ، ومنع وبذل [او] برای حقتعالی باشد.

از کتاب مصباح الشریعه ومفتاح الحقیقه امام صادق ص      

اصل فرمان امام صادق ص رانمیشودکم کردبهمین جهت اصل فرمان را کامل آورده ام .

تفسیر باب یقین بقلم استاد جناب غلامحسین پزمانیان  رحمت الله

هوالله العزیز الحکیم تبارک تعالی

قال الله (یا ایّتهالنّفسُ المطمَنّة ارجعی الی ربّک راضیة مرضیةفادخلی فی عبادی فادخلی فی خنّتی)ای کسانیکه ایمان بنفس اطمینان رسیده اید حقتعالی از شما راضی وخشنود است داخل شوید در بندگان من داخل شوید در بهشت من . که در این کلمه حقتعالی اشاره بخود میکند .ودر جاهای دیگر میفرماید {علی بذکر الله تطمئن القلوب )

یقین 4کلاس دارد .اول سمع الیقین ،یعنی مطالب دین چه اعتقاداتی وچه عملها، با دلیل ومنطق ومیزان وعقل ثابت میشود وسالک عارف قبول میکند ،وتمام برنامه های اسلام ومخصوصا تشیع حالت یقین سمعی دارند.ولی چون بعضی از مقرضین باکلماتی عوام را فریب میدهد وحالت تذلزل پیش میاید   

دومین مرحله یقین عین الیقین است یعنی می بیند یا از راه چشم ظاهر یا از دید باطن

سوم مرحله یقین، حق الیقین است یعنی به اثر میرسد بتمام اعمال وعقاید.

چهارم مرحله یقین، بَرد الیقین اس ت یعنی واجد میشود .

مثلامی شنویم سخنی از آتش   میبینم آتش را  لمس میکنیم گرمی آتش را  ومانند آهن در آتش،در آتش میشویم مثال دیگر نماز میخوانیم   نورنماز  می بینیم اثر نماز را حس میکنیم حضور قلب واجد میشویم  به روح نماز میرسیم. در این حال طبق فرمایشات امام صادق ص روحی فدا یقین عارف سالک را به مقام های عالیه وغریبه میرساند که انتظارش را ندارد. وکارهای خارق العاده از مقامات یقین بظهور میرسد،مانند حضرت عیسی ع که بر روی آب راه میرفت واگر یقین او زیاد تر بود در هوا راه میرفت ونهایتی برای مقام یقین نیست. ومراتب یقین هر کس بقدر همت ومعرفت وعبدیت وعنایات خواصّه  مقام ولایت ص روحی فدا میباشد. عارف سالک باید موثری در عالم غیر از حقتعالی نداندواین حال با حرف صحیح نمی باشد یعنی با حرف درست در نمی آید .حضرت امام صادق ص روحی فدا میفرمایدنشانه یقین دور شدن از حول وقدرت خویش است وهمیشه پایداری در اوامر  حقتعالی وفرمان او که قران وعترت است ،خود رامطیع کند ودوری کند از گفتارهای بی حقیقت وعادتهای نفسانی وسعی در کارهای بی ثمردنیا. وهمیشه عطا کننده را حقتعالی بداندو از او بخواهد بوسیله ذکر الهی (یا واهب العطایا)شعار زندگی خود قرار دهد. وسعی در افزونی کار دنیایی نکندودل بازبانش یکی باشد یعنی اقرار قلبی رابظهور آوردودر اجرا عبدیت که حدود الهی وواجبات وسنتهای الهی است کوشا باشد .وپیوسته در توکل باشد یعنی توفیق را از حقتعالی بداند وبمال دنیا حرص  بلکه  به برنامه های دنیایی حریص نباشد. ودر بذل وبخشش ساعی باشد. وتمام وعده های الهی را صدق بداند .بعضی عارفان فرمودند یقین یعنی دوری از معاصی چون یقین دارد بعذاب ومجازات الهی .ویقین یعنی کوشش در عبادات وهر زجری را چون جان شیرین در بر میگیرند چون به اثر ونورانیت عبادت امید کامل دارند ویقین یعنی لقاءائمه معصومین ص ویقین یعنی واجد شدن بنور توحید آثاری وتوحیدافعالی وتوحید صفاتی وتوحید ذاتی..

بی خود از شعشعه پرتو ذاتم دادند  باده از جام تجلی صفاتم  دادند.  

    الهی بعظمت علمی که به امام صادق ص کرم فرمودی همه دوستان را مقام یقین کامل مکمل کرم فرما آمین یا رب العالمین